اندروید یا اندروید تی وی؟ مسئله این است!

مقدمه ای بر اندروید یا اندروید تی وی

در این نوشتار قصد داریم تفاوت اندروید یا اندروید تی وی را توضیح دهیم.
سیستم عامل اندروید را می‌شود محبوب‌ترین سیستم عامل دنیا دانست! اولین نسخه‌ی اندروید در سال ۲۰۰۷ معرفی و اولین دستگاه اندرویدی در سال ۲۰۰۸ (توسط شرکت HTC) به بازار عرضه شد. اما به تازگی، گوگل نسخه‌های ویژه‌ای موسوم به اندروید تی وی (Android TV) را برای تلویزیون، خودرو (Android Auto) و گجت‌های پوشیدنی (Wear OS) معرفی کرده است.

اندروید به خودیِ خود سیستم عاملی متن‌باز است که هر ساله نسخه‌ی جدید آن به کمک توسعه‌دهندگان بسیاری به رهبری شرکت گوگل عرضه می‌شود. به زبان ساده، پروژه‌های برنامه‌نویسی متن‌باز، پروژه‌هایی هستند که کدهای منبع (Source Code) آن‌ها در دسترس عموم است. یعنی هر کسی می‌تواند این کدها را دریافت، ویرایش و بازتولید کند تا به نسخه‌ی دلخواه از پروژه‌ی اصلی برسد. مثلا هر برنامه‌نویسی می‌تواند کدهای منبع مربوط به پروژه‌ی اندروید (که عموما AOSP می‌نامند) را بردارد، بخش‌هایی از اون را به دلخواه ویرایش و به طور شخصی، اندروید را کامپایل کند تا نسخه‌ی سیستم عامل مطلوب خودش را بسازد.

اما نکته‌ی مهم اینجاست: برخلاف اندروید (یا اندروید موبایل)، اندروید تی وی پروژه‌ای متن باز نیست! یعنی با هر بار انتشار نسخه‌ی جدید سیستم عامل اندروید تی وی، کدهای منبع اون، در اختیار توسعه‌دهندگان قرار نمی‌گیرد.

اندروید TV چیست؟

اینکه می‌گوییم اندروید یا اندروید تی وی باید بحث را به سمت بیان تفاوت‌هایی که دارند پیش ببریم. اندروید تی وی نسخه‌ای ویژه از سیستم عامل اندروید است که توسط شرکت گوگل ساخته و ارائه می‌شود.

به عنوان اولین تفاوت اندروید و اندروید تی وی می‌توان گفت که برخلاف اندروید، شرکت‌های ثانویه نمی‌توانند کدهای منبع اندروید تی وی را مستقیما از گوگل بگیرند و در محصولات خود استفاده کنند. برای مثال شرکت سامسونگ، اندروید موبایل را برای دستگاه‌‌های موبایل سامسونگ از گوگل دریافت و استفاده می‌کند اما نمی‌تواند همین کار را برای اندروید تی وی هم انجام دهد. مگر اینکه دستگاه‌های سامسونگ را با قوانین گوگل برای اندروید تی وی سازگار و عرضه کند.

این نکته بسیار مهم است که گوگل، پکیج اندروید تی وی را نه بصورت متن‌باز بلکه با انجام یک سری آزمایش (که با عنوان Google CTS شناخته می‌شوند) روی دستگاه‌های استفاده‌کننده از سیستم عاملش بررسی و مجوز بهره‌برداری از این پکیج را به شرکت‌ها می‌دهد. نمونه‌ی این همکاری، دستگاه می باکس شرکت شیائومی است. این دستگاه از سیستم عامل اندروید تی وی استفاده می‌کند و اصطلاحا دستگاهی Google Certified است.

تفاوت اندروید و اندروید تی وی در چیست؟

تفاوت اندروید و اندروید تی وی در سطوح مختلفی قابل مشاهده است. از لایه‌ی سیستم عامل تا لایه نرم‌افزارها و سرویس‌ها. گوگل بخشی از کد سیستم عامل اندروید موبایل را طوری تغییر داده تا نرم‌افزارها و سرویس‌های مورد نیاز کاربران تلویزیونی را بهتر اجرایی کنند.

تفاوت اندروید یا اندروید تی وی در لایه‌ی نرم‌افزار

گوگل از نرم‌افزارهای اختصاصی خود استفاده می‌کند. برای مثال برخلاف دستگاه‌های موبایل اندرویدی که عموما با لانچر شرکت‌های سخت‌افزاری ارائه می‌شوند (مثل لانچر و رابط کاربری One UI شرکت سامسونگ)، دستگاه‌های اندروید TV گوگل با لانچر توسعه داده شده توسط گوگل عرضه می‌شوند. به عنوان مثالی دیگر، گوگل برای فروشگاه نرم‌افزاری (Play Store) از اپلیکیشن کاملا متفاوتی استفاده می‌کند (اگرچه این فروشگاه نرم افزاری هم Playstore نام دارد و همان package name پلی استور موبایل را دارد ولیکن اپلیکیشن ها و بازی هایی که میتونید از اون دانلود و نصب کنید مناسب برای رابط کاربری تلویزیون هستند).

تفاوت اندروید و اندروید تی وی در نحوه دسترسی

گوگل، سیستم عامل اندروید تی وی را طوری بازنویسی کرده که به جای لمس صفحه نمایش موبایل، کاربر بتواند با ریموت کنترل به خواسته‌هایش برسد! نکته‌ی بسیار بسیار مهم در اینجا این است که یک بار در سطح سیستم عامل (لایه پایین) لازم است که ریموت کنترل و کلیدهاش به سیستم معرفی شود و یک بار هم در طراحی و توسعه‌ی اپلیکیشن‌ها باید به این توجه کرد که کاربر فقط و فقط یک ریموت کنترل در دست دارد و باید بتواند با همان ریموت کنترل کارش را به سرانجام برساند.

تفاوت اندروید و اندروید تی وی با ذکر یک مثال: اپلیکیشن نماوا

همانطور که در تصویر زیر می‌بینید در نسخه‌ی تی وی این اپلیکیشن طراح رابط کاربری و سازنده‌ی اپلیکیشن حالتی را در نظر گرفته‌اند که اساسا در موبایل لازم نیست! حالت تمرکز (focus state). به زبان ساده‌تر اگر بخواهید روی گوشی موبایل یک آیتم را انتخاب کنید چطور این کار را انجام می‌دهید؟ خیلی راحت؛ لمسش می‌کنید. حال اگر بخواهید آیتم کناری را انتخاب کنید چطور؟ باز هم لمسش می‌کنید! اما روی تلویزیون چه؟! همانطور که در تصویر زیر واضح است، باید موقعیت فعلی را مشخص کرد.

یعنی اگر در هر لحظه یکی از آیتم‌ها طوری از بقیه متمایز باشد که قابل تشخیص باشد، می‌توان با استفاده از ریموت کنترل آیتم‌های دیگر را هم متمایز و انتخاب کرد. اینکه ریموت کنترل بتواند آیتم‌ها را از هم متمایز کند را لایه‌ی سیستم عامل و اینکه از این قابلیت طوری استفاده کرد که اپلیکیشن سازگار با ریموت کنترل باشد را برنامه‌نویس آن اپلیکیشن پیاده‌سازی می‌کنند. یعنی سیستم عامل فرمان را از ریموت کنترل دریافت و به اپلیکیشن تحویل می‌دهد. وظیفه‌ی اپلیکیشن است که از این اطلاعات دریافتی به درستی استفاده کند.

یکی از دلایلی که گوگل، پلی استور تلویزیون (در اندروید تی وی) را از پلی استور موبایل جدا کرده همین موضوع است. چه بسیارند اپلیکیشن‌هایی که روی پلی استور موبایل هستند و با ریموت کنترل نمی‌شود با آنها کار کرد!

در واقع اصلی ترین تفاوت اندروید و اندروید تی وی در زمان نصب برنامه ها، همین پلی استور متفاوت است.

نحوه پشتیبانی گوگل هم تفاوت اندروید و اندروید تی وی محسوب می‌شود! گوگل مستقیما وظیفه‌ی پشتیبانی از اندروید تی وی را برعهده دارد. در حالی که اندروید موبایل را شرکت ارائه‌دهنده‌ی سخت‌افزار پشتیبانی می‌کند.

تا به اینجا تفاوت اندروید و اندروید تی وی را متوجه شدیم. اگر می‌خواهید از اندروید تی وی و تلویزیون های دارای سیستم عامل اندروید بیشتر بدانید پیشنهاد می‌کنیم مطلب راهنمای جامع اندروید تی وی را بخوانید:

مطلب پیشنهادی: راهنمای جامع اندروید تی وی

تفاوت اندروید باکس با اندروید تی وی در چیست؟

همانظور که بالاتر شرح دادیم، اندروید TV یک سیستم عامل مبتنی بر اندروید برای تلویزیون است که می تواند هم روی تلویزیون و هم روی دیگر سخت افزارها اجرا شود. از جمله این سخت افزارها، تی وی باکس های اندرویدی هستند که امروزه آن ها را اندروید باکس می نامند.

بنابراین یک اندروید باکس می تواند سیستم عامل اندروید TV داشته باشد. البته اندروید باکس ها ممکن است میزبان اندروید نسخه موبایل نیز باشند. برای مثال دستگاه نت باکس پرایم از اندروید TV نسخه ی ۱۰ استفاده می کند در حالیکه نت باکس اکو مجهز به اندروید موبایل نسخه ی ۷ بود. تمام مواردی که به عنوان تفاوت اندروید و اندروید تی وی ذکر کردیم در اندروید باکس ها و تلویزیون های هوشمند یکسان است.

آیا می‌شود اندروید موبایل را به اندروید تی وی تبدیل کرد؟

همانطور که در بالا گفته شد اندروید TV به بازنویسی کدهای سیستم عامل اندروید و سازگار کردن آن با نیازهای کاربر تلویزیونی نیاز دارد. وظیفه‌ای که تا به امروز گوگل رسما به تنهایی بر عهده گرفته است. اما شرکت‌هایی هستند که اندروید موبایل را به اندروید TV تبدیل می‌کنند؛ یعنی بازنویسی کدها را برای کاربر تلویزیونی بدون کمک گوگل انجام می‌دهند.

نت باکس یکی از شرکت‌هایی است که SDK اندروید خام (AOSP) را دریافت و به اندروید تی وی تبدیل می‌کند. این کار به دلایل متفاوتی ممکن است از طرف شرکت‌ها صورت بگیرد؛ از جمله عدم امکان همکاری با گوگل، ارائه سیستم عامل اندروید google-free، تحریم ها و … . در نت باکس اکو این موضوع بدلیل عدم سرویس‌دهی مناسب و کامل شرکت گوگل در ایران صورت گرفته تا سرویس‌دهی به کاربران تلویزیونی کیفیت و تداوم داشته باشد.

دستگاه های google-free (آزاد از گوگل) برخی سرویس‌های گوگل را در خود ندارند. مثلا ممکن است سرویس تبدیل گفتار به متن گوگل، گوگل هوم و برخی سرویس‌های گوگل در این دستگاه‌ها ارائه نشود.

در این نوشته تلاش کردیم با معرفی و مقایسه‌ی اندروید TV با اندروید موبایل مزایای اندروید تی وی را توضیح دهیم. اندروید تی وی قطعا بهترین سیستم عامل ممکن برای تلویزیون است. اما چطور می‌شود تلویزیون خود را به یک تلویزیون اندرویدی تبدیل کنیم؟ اندروید باکس ها جواب این نیاز شما هستند. برای مطالعه بیشتر نوشته‌ی راهنمای جامع انتخاب و خرید اندروید باکس را بخوانید.