درباره ژانر کمدی چه می دانید؟ 

حتما برای شما هم پیش آمده که یک خاطره را با خنده و شوخی تعریف‌ می‌کردید یا‌ می‌شنیدید اما در عمق ماجرا حتی شاید موضوعی دردناک وجود داشته اما شما به آن خندید! این خنده را مدیون دیدگاه طنز در کمدی هستیم‌. من در این نوشتار از مجله نت باکس ضمن معرفی ژانر کمدی، پیشنهادی جذاب برای تماشای هر چه راحت‌تر فیلم و سریال از جمله مجموعه فیلم‌های کمدی در نظر دارم که در انتهای مطلب به عرض شما‌ می‌رسانم. همراه من باشید. 

ژانر کمدی یعنی چه؟ 

ژانر کمدی، به لاتین/ یونانی comoedia و در انگلیسی مدرن comedy، یک ژانر نمایشی است که در زبان فارسی‌‌ ‌« خنده دار» معنا شده.

می توان گفت اکثریت ما فیلمی را کمدی‌ می‌دانیم که موجب خنده و ایجاد حس شادی در ما شود. به طور کلی فیلم کمدی (به انگلیسی: Comedy film) به اثرهایی نسبت داده‌ می‌شود که مخاطب را بخنداند. حتی به غلط! با این وجود کمدی، نگاهی سطحی به وقایع نیست بلکه در زیر ژانر‌های مختلف هدف مهم‌تری جز خنداندن بیننده دارد.

تاریخچه ژانر کمدی 

اساساً ژانر کمدی ریشه‌ای باستانی دارد. کمدی با نمایشنامه‌های آریستوفان در یونان باستان (حدود ۴۵۰ سال پیش از میلاد) آغاز شد. این نمایشنامه‌نویس در آن دوران به طنزهای سیاسی- اجتماعی می‌پرداخت و حاکمان زمانه را نقد می‌کرد. با گذشت زمان، در روم باستان (حدود ۲۰۰ سال پیش از میلاد) نویسندگانی همچون ترنس و پلاوتوس کمدی را به شوخی‌های روزمره و عامه‌پسند گسترش دادند.

کمی بعدتر و در قرون وسطی (حدود قرن ۱۴ تا ۱۵ میلادی) کمدی بیشتر به سمت نمایش‌های مذهبی و مردمی پیش رفت و در مراسمات و جشن‌ها جنبه سرگرمی داشت. سرانجام ویلیام شکسپیر در عصر رنسانس (۱۵۶۴–۱۶۱۶ میلادی) با نوشتن کمدی‌های عاشقانه و موقعیتی چون «رویای شب نیمه تابستان» کمدی را شکوفا کرد.

در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، یکی از فیلم‌های کوتاه برادران لومیر، یعنی فیلم «باغبان آب‌پاشی شده» به عنوان اولین فیلم کمدی تاریخ جهان به رسمیت شناخته شد. از آن به بعد با ظهور فیلم‌های صامت، ژانر کمدی تصویری شکل گرفت و چارلی چاپلین (۱۸۸۹–۱۹۷۷ میلادی) و باستر کیتون (۱۸۹۵–۱۹۶۶ میلادی) با اجرای حرکات بی‌کلام، کمدی را جهانی کردند.

با پیدایش کمدی‌های گفتاری در دهه ۱۹۳۰ میلادی که همزمان با دوران رکود اقتصادی آمریکا بود، کمدی اسکروبال شکل گرفت، اما دوام زیادی نداشت. در نهایت، از دهه ۱۹۵۰ میلادی تا به امروز، ژانر کمدی در قالب‌های متنوعی ادامه یافت و در سینما و تلویزیون با زندگی مردم همگام شد.

در ادامه این مطلب بیشتر با انواع کمدی آشنا خواهیم شد.

تفاوت طنز و کمدی؟ 

شاید در نگاه اول طنز و کمدی را یکی بدانیم و به یک معنا تعبیر کنیم اما باید بدانید که طنز یک هنر است! هنری مکتوب که موضوعات مختلف را طوری نشان‌ میدهد که خنده دار هستند و در مواردی ممکن است آمیخته با نقد باشد. ‌اما کمدی یعنی؛ این هنر مکتوب را به شکل نمایشی مثلا در تئاتر، سینما یا تلویزیون به اجرا دربیاوریم.

قواعد ژانر کمدی

ژانر کمدی چه در تئاتر، سینما و یا تلویزیون مورد استفاده قرار بگیرد ویژگی‌های مخصوص به خود را شامل‌ می‌شود. البته با‌ توجه به نوع خاصی از کمدی (رمانتیک، سیاه، موقعیت و…) این ویژگی‌ها‌ می‌توانند متغیر باشند اما همگی بر اصولی مشترک پایبند هستند. 

ریتم و زمانبندی

ریتم و زمان بندی در ژانر کمدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای اینکه طنز به خوبی در دل مخاطب بنشیند لازم است پانچ‌لاین‌ها (نقطه اوج شوخی) مکث‌ها و سکوت‌ها را جدی بگیریم چرا که گاهی سکوت، خود موجب خنده می‌شود همانطور که اگر از بهترین دیالوگ‌ها و حرکات، دقیق و طبق زمانبندی درست استفاده نکنیم اصلا خنده‌آور نیستند. 

تضاد و اغراق

مورد دیگر تناقضات موجود جای داده شده در بطن ماجراست. از کاراکترهای داستان گرفته تا موقعیت‌ها و دیالوگ‌ها همگی باید طوری باشند که بیننده انتظارش را نداشته باشد. مثلا شخصیتی جدی در شرایطی بسیار مسخره و غیر جدی! یا حتی رویدادی تلخ که به شکلی طنزآمیز به تصویر کشیده‌ می‌شود. ترکیب این دو عنصر به شدت تاثیرگذاری بر مخاطب را افزایش می‌دهد.

شخصیت‌ها

شخصیت‌ها و کاراکتر‌های ژانر کمدی معمولاً شخصیت‌های خاصی هستند که به طور اغراق آمیز ویژگی‌های شخصیتیشان به نمایش گذاشته‌ می‌شود. به عنوان مثال شخصیت مستربین که به خنگ بودنش معروف است! وجود شخصیت‌های قوی در کمدی باعث می‌شود تماشاگر با فیلم یا نمایش ارتباط بیشتر و بهتری برقرار کند و بدین ترتیب است که یک اثر کمدی به اثری به یادماندنی و دوست داشتنی تبدیل می‌شود.

موقعیتی عادی به شکلی غیر عادی

کمدی اغلب از موضوعات عادی و روزمره زندگی استفاده‌ می‌کند، اما آن‌ها را به شکلی غیر‌عادی و غیرمنتظره در‌می‌آورد تا مخاطب را غافلگیر کند و در نهایت بخنداند. هدف این قاعده در کمدی این است که واکنش‌های انسانی در شرایط غیر‌معمول را نشان دهد. به همین دلیل شخصیتی معمولی در محیطی غیر معمول قرار می‌گیرد که پر از اتفاقات غیرمنتظره است.

برای مثال کارمندی را در نظر بگیرید که در محل کارش با آرامش مشغول انجام دادن کاری است اما ناگهان اتفاقی غیرمنتظره رخ می‌دهد و دقیقا همینجا است که واکنش کارمند برای ما جالب، بامزه و خنده دار است. این ویژگی اغلب در کمدی موقعیت مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ادامه بیشتر با آن آشنا می‌شویم.

معمولاً پایان مثبت یا سبک

کمدی به‌عکس تراژدی معمولاً با حس بی خیالی، آشتی و سبکی به اتمام‌ می‌رسد. چرا که هدف، ایجاد احساسی خوشایند و رضایت‌بخش در ذهن مخاطب است. ازدواج شخصیت‌ها در کمدی رمانتیک یا حل شدن مشکلات در کمدی موقعیت از همین ویژگی پیروی می‌کند.

انواع فیلم کمدی

همانطور که تا این بخش از مطلب دیدیم، کمدی انواع مختلفی دارد. برای بهتر آشنا شدن با ژانر کمدی در ادامه با انواع آن آشنا می‌شویم و هر زیر ژانر را بهتر خواهیم شناخت و نمونه‌های مشهوری از هر یک را معرفی می‌کنیم تا بهتر متوجه شوید.

کمدی رمانتیک

فیلم‌های ژانر کمدی عاشقانه یا رمانتیک (به انگلیسی: romantic comedy) ترکیبی است از ژانر رمانس و کمدی. فیلم‌هایی که روابطی عاشقانه از زوجی را به شکلی بامزه و خنده دار تعریف‌ می‌کنند که معمولا هم پایانی خوش و شاد دارند‌.

آثار ماندگار در کمدی رمانتیک

• When Harry Met Sally… (1989)
• Notting Hill (1999)
• Pretty Woman (1990)

کمدی درام

پیشتر در مطلب تخصصی “ژانر درام” گفتیم که درام فیلمی است نزدیک به واقعیت زندگی و بسیار جدی. کمدی درام (به انگلیسی:comedy-drama ) که به آن طنز جدی یا کمدی اجتماعی نیز‌می‌گویند همانطور که از نامش پیداست به اثر‌هایی گفته‌ میشود که‌ میزان جدی بودن نسبت به بُعد طنز، یا به یک اندازه یا بیشتر است و کمی لحن جدی دارد.

اگر به ژانر درام علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب “معرفی بهترین فیلم‌های درام با امتیاز بالای 7 IMDb” را از دست ندهید.

آثار ماندگار در کمدی درام

• The Truman Show (1998)
• (Little Miss Sunshine (2006
• Forrest Gump (1994)

کمدی رفتار

کمدی رفتار یا کمدی آداب (به انگلیسی: comedy of manners) که اولین بار توسط ویلیام شکسپیر نوشته شد و تحت محوریت روابط و رفتارهای متکبرانه و دسیسه‌گونه قشر اشرافی و مرفه جامعه‌ می‌چرخد. در این گونه آثار، عامل خنده مخاطب، دلقک بازی مردان و زنان بی نمکی است که خودشان فکر‌می‌کنند با حاضر جوابی و مسخره بازی‌ می‌توانند جالب‌‌تر به نظر بیایند!

آثار ماندگار در کمدی رفتار

• The Importance of Being Earnest (1952
• Clueless (1995)
• Breakfast at Tiffany’s (1961)

کمدی سیاه

کمدی سیاه یا کمدی تلخ (به انگلیسی: black comedy) اثریست متناقض‌نما که با نگاهی طنزآمیز اما منتقدانه و سازنده سعی در انتقال پیامی تراژیک دارد. در این نوع کمدی بیشتر به موضوعاتی مانند خشونت، تابو‌ها، فساد، جنگ، تبعیض، فقر و… با شوخ‌طبعی پرداخته‌ می‌شود.

آثار ماندگار در کمدی سیاه

• Dr. Strangelove (1964)
• Fargo (1996)
• In Bruges (2008)

کمدی شخصیت

کمدی شخصیت (به انگلیسی: character comedy) نوعی کمدی است که شخصیت‌های اصلی به طرز اغراق‌آمیزی خنگ، جدی، خوشحال و…به نظر‌می‌آیند. به عبارتی دیگر آنچه که مخاطب را‌ می‌خنداند صرفا موقعیت یا دیالوگ‌ها نیستند بلکه خود شخصیت، به خودی خود خنده دار است حتی اگر کار‌ ویژه ای انجام ندهد. 

آثار ماندگار در کمدی شخصیت

• Forrest Gump (1994)
• Borat (2006)
• Amélie (2001)

کمدی موقعیت/ سیتکام

کمدی موقعیت (به انگلیسی: sitcom /situation comedy) دقیقا بالعکس کمدی شخصیت است. در سیتکام، تمرکز اصلی بر روی خلق موقعیت‌های خنده دار است و توجه کمتری به شخصیت پردازی کاراکترهای داستان‌ می‌شود. 

ساختمان پزشکان و پاورچین هم از جمله سیتکام‌های ایرانی هستند محبوبیت بالایی هم دارند.

آثار ماندگار در کمدی موقعیت

• How I Met Your Mother (2005)
• Seinfeld (1989)
• Brooklyn Nine-Nine  (2013)

کمدی اسکروبال

کمدی اسکروبال ( به انگلیسی: screwball comedy) نوعی کمدی است که در دوران رکود اقتصادی آمریکا ساخته می‌شد تا با نشان دادن زندگی‌های خوش و خرم همراه با ثروت، ذهن مردم را از درد و مشکلات اقتصادی دور کند. در کمدی اسکروبال، اغلب  یک زن قوی، مستقل، و تا حدی غیرعادی (که اغلب موتور محرک هرج و مرج است) در برابر یک مرد جدی، محتاط یا نسبتاً دست و پا چلفتی قرار می‌گیرد. کشمکش، حاضرجوابی و جنگ لفظی میان زن و مرد در داستان‌های اسکروبال به چشم می‌خورد.

آثار ماندگار در کمدی اسکروبال

• It Happened One Night (1934)
• Bringing Up Baby (1938)

کمدی موزیکال

کمدی موزیکال ( به انگلیسی: musical comedy) ژانریست کمدی و ساخته شده بر پایه موسیقی. چنانچه شخصیت‌های یک فیلم یا اثری نمایشی، به رقص و آوازخوانی در اثری کمدی بپردازند؛ کمدی موزیکال شکل‌ می‌گیرد. کمدی موزیکال برای کسانی که نه تنها از رقص و آواز خسته نمی‌شنود بلکه با رضایت کامل با فیلم موزیکال‌ می‌خندند، می‌خوانند و‌می‌رقصند گزینه ای بسیار جذاب محسوب‌ می‌شود.

آثار ماندگار در کمدی موزیکال

• Singin’ in the Rain (1952)
• The Sound of Music (1965)
• (2024) Mean Girls

کمدی ماکیومنتری

کمدی ماکیومنتری یا مستند نما ( به انگلیسی: mockumentary comedy) در این نوع کمدی سازنده اثر با بهره گیری از رویداد‌های خیالی و تکنیک‌های فیلم داری، یک شبه مستند را‌ می‌سازد به طوری که بیننده، اثر را واقعی و مستند تعبیر‌می‌کند در حالی که کمدی ماکیومنتری تنها تقلیدی از یک فیلم مستند محسوب‌ می‌شود.

آثار ماندگار در کمدی ماکیومنتری

• This Is Spinal Tap (1984)
• Best in Show (2000)
• Borat (2006)

کمدی فارس

حتما شما هم نام کمدی فارس را شنیده‌اید و برایتان سوال شده است که کمدی فارس چیست؟ کمدی فارس ( به انگلیسی: farce comedy) نوعی کمدی است که کمتر به داستان وابسته و بیشتر به حرکات فیزیکی و بدنی بازیگران وابسته است. از طریق این ژانر‌می‌توان همه چیز را اغراق‌آمیز و شلوغ به تصویر کشید تا مخاطب سرگرم اتفاقات در حال رخداد صحنه شود و از خنده به خود بپیچد! کمدی فارس منطق نمیشناسد و حتی می‌تواند کاری می‌کند که یک گوجه فرنگی دارای شخصیت و عملکرد باشد و در صحنه نقش آفرینی کند! برای مثال انیمیشن پلنگ صورتی که تقریبا همه ما آن را می‌شناسیم به سبک کمدی فارس ساخته شده است.

آثار ماندگار در کمدی فارس

• Noises Off (1992)
• The Play That Goes Wrong (2014)
• A Fish Called Wanda (1988)

کمدی اسلپ استیک

کمدی اسلپ استیک یا بزن و بکوب (به انگلیسی: Slapstick comedy) نوعی کمدی است که بر بزن و بکوب و کتک کاری‌های نمایشی، زمین خوردن و حرکات بدن مضحک تاکید دارد. کمدی اسلپ استیک خود‌ می‌تواند در کمدی فارس نیز مورد استفاده قرار بگیرد‌ تا خنده را بیشتر کند.

آثار ماندگار در کمدی اسلپ استیک

• (The Gold Rush (1925
• Safety Last! (1923)
• Dumb and Dumber (1994)

کمدی سورئال

کمدی سورئال یا طنز پوچ‌گرایانه (به انگلیسی: surreal comedy) نوعی کمدی است که با بهره گیری از فضای ناخودآگاه، خواب و رویا، منطق را زیرپا‌ می‌گذارد و از تصاویر عجیب و غریب و غیرمعمول بهره‌ می‌گیرد تا مخاطب را جذب کند‌. کمدی سورئال به وضوح رویداد‌های غیرمنطقی را رقم‌ می‌زند که در ذهن بیننده عجیب و غریب و ناآشناست.

آثار ماندگار در کمدی سورئال

• Brazil (1985)
• (The Holy Grail (1975
• Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004)

کمدی پارودی

کمدی پارودی یا کمدی نقیضه (به انگلیسی: parody comedy) اثری طنز است که در آن آثار دیگری مورد تقلید، تمسخر و یا نقد قرار‌می‌گیرند. در واقع کمدی پارودی به شکلی سرگرم کننده به بازسازی آثار دیگر‌می‌پردازد اما با نگاهی تمسخر آمیز نسبت به آن اثر.

آثار ماندگار در کمدی پارودی

• Scary Movie (2000)
• Young Frankenstein (1974)
• Spaceballs (1987)

تماشای راحت و لذت بخش فیلم‌های کمدی با اندروید باکس نت باکس! 

تماشای فیلم و سریال‌ می‌تواند بسیار سرگرم کننده و مفرح باشد به شرط آنکه با چند کلیک ساده محتوای مورد نظر را روی تلویزیون پلی کنیم و از تماشا لذت ببریم. چنانچه تلویزیون شما غیرهوشمند و قدیمی است احتمالا لازم است یک اندروید‌ باکس کاربردی برای خودتان تهیه کنید. شاید بپرسید اندروید باکس چه کارایی دارد؟ 

بگذارید بگویم که منحصرا اندروید باکس نت باکس چگونه به شما امکان دسترسی به تماشای آنلاین بینهایت فیلم و سریال را‌میدهد ؟ 

همانطور که در مقاله «نت باکس چیست؟ پنج برتری نت باکس نسبت به رقبا» توضیح دادیم، نت باکس یک پخش کننده استریم خانگی است که با اتصال به تلویزیون؛ (چه هوشمند و چه غیر‌هوشمند) تمامی اپلیکیشن‌های تماشای فیلم و سریال را به تلویزیون منتقل کرده و ما‌ می‌توانیم به صورت آنلاین هرچه‌ می‌خواهیم تماشا کنیم! به علاوه نت باکس به صورت اختصاصی سرویس رایگان فیلم‌لند را ارائه‌ می‌کند که تا حد زیادی نیاز خرید اشتراک از سایر پلتفرم‌های پخش فیلم و سریال را کاهش‌ می‌دهد.

پیشنهاد‌ می‌کنم سری به فروشگاه نت باکس بزنید و تجربه ای جدید و دلنشین از فیلم دیدن را احساس کنید!

جمع بندی 

تاریخچه و تنوع ژانر کمدی به خوبی نشان می‌دهد که هدف کمدی، صرفا خنداندن نبوده و نیست. کمدی از حس شوخ طبعی بهره‌‌‌‌‌‌‌‌مند می‌شود تا بینش جامعه و فرهنگ عموم را نسبت به مسائل مهم‌ زندگی تغییر دهد!